آیه 174 سوره بقره
| <<173 | آیه 174 سوره بقره | 175>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
آنان که پنهان دارند آیاتی از کتاب آسمانی را که خدا فرستاده بود و آن را به بهای اندک فروشند، جز آتش جهنّم در شکم نمی‌برند و در قیامت خدا با آنها سخن نگوید و (از پلیدی عصیان) پاکشان نگرداند، و هم آنان را در قیامت عذابی دردناک خواهد بود.
قطعاً کسانی که آنچه را خدا از کتاب [تورات و انجیل به عنوان حلال و حرام] نازل کرده [به سود خود، از بی سوادان یهود و نصاری] پنهان می کنند، و در برابر این پنهان کاری بهای اندکی به دست می آورند، جز آتش به شکم های خود نمی ریزند. و خدا روز قیامت با آنان سخن نمی گوید، و [از گناهان و زشتی ها] پاکشان نمی کند، و برای آنان عذابی دردناک است.
كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب نازل كرده، پنهان مى‌دارند و بدان بهاى ناچيزى به دست مى‌آورند، آنان جز آتش در شكمهاى خويش فرو نبرند. و خدا روز قيامت با ايشان سخن نخواهد گفت، و پاكشان نخواهد كرد، و عذابى دردناك خواهند داشت.
آنان كه كتابى را كه خدا نازل كرده است پنهان مى‌دارند، تا بهاى اندكى بستانند، شكمهاى خود را جز از آتش انباشته نمى‌سازند. و خدا در روز قيامت با آنها سخن نگويد و پاكشان نسازد و بهره آنها عذابى دردآور است.
کسانی که کتمان می‌کنند آنچه را خدا از کتاب نازل کرده، و آن را به بهای کمی می‌فروشند، آنها جز آتش چیزی نمی‌خورند؛ (و هدایا و اموالی که از این رهگذر به دست می‌آورند، در حقیقت آتش سوزانی است.) و خداوند، روز قیامت، با آنها سخن نمی‌گوید؛ و آنان را پاکیزه نمی‌کند؛ و برای آنها عذاب دردناکی است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
يكلمهم: تكليم، سخن گفتن.
نزول
محل نزول:
این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است.
شأن نزول:
عكرمة گويد: اين آيه و آيه 77 از سوره آل عمران «إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِاللَّهِ» درباره يهود نازل گرديده است. و نيز از طريق كلبى از ابوصالح او از ابن عباس و نيز به عنوان اجماع چنين نقل نمايند كه اين آيه درباره رؤساى يهود و علماء آنها نازل گرديده كه از عوام يهود هدايائى مى گرفتند و اميدوار بودند كه پيامبر آينده از طائفه خودشان باشد وقتى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله مبعوث گرديد. اينان از ترس زوال رياست خود صفات رسول خدا را تغيير دادند و گفتند اين پيامبر آن رسول معهود در تورات نيست و خداوند اين آيه را نازل فرمود.
و نيز گويند: رؤساى مزبور كعب اشرف و كعب اسد و مالك بن الصنيف و حيى و ياسر پسران اخطب بودند كه به عوام يهود مى گفتند: خداوند پيامبرى خواهد برگزيد كه از شرب خمر و عمل زنا و گرفتن ربا نهى نمايد و نام او محمد است سپس وقتى كه پيامبر اسلام مبعوث گرديد، گفتند: اين پيامبر آن رسول معهود نيست كه ما مي‌گفتيم او هنوز نيامده و نشانه او كوتاهى قد و ازرقى چشم اوست. با اين گفتار صفات رسول خدا صلی الله علیه و آله را تغيير دادند و خداوند اين آيه را نازل فرمود.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«174» إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ يَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِيلًا أُولئِكَ ما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ
كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب نازل كرده، كتمان مى‌كنند و بدان بهايى اندك مى‌ستانند، آنها جز آتش در شكمهاى خود فرو نمى‌برند، و خداوند روز قيامت با آنها سخن نمى‌گويد و پاكشان نمى‌كند و براى آنها عذاب دردناكى است.
نکته ها
دانشمندانِ يهود و نصارى تا قبل از آمدن پيامبر اسلام، به مردم وعده‌ى آمدن آن حضرت را مى‌دادند و نشانه‌هايى را كه در تورات و انجيل آمده بود براى مردم مى‌گفتند، ولى همين كه پيامبر اسلام مبعوث شد و آنها اقرار به رسالت آن حضرت را مساوى با از دست دادن مقام، مال و ... خود ديدند، حقيقت را كتمان نمودند، تا چند روزى بيشتر در مسند خود بمانند و تحفه و هدايايى بخورند، ولى اين بهاى اندكى است كه در برابر گناه بزرگ خود دريافت مى‌دارند و اين درآمدها نيز چيزى جز آتش نيست كه مى‌خورند. همچنان كه در آيه‌اى
جلد 1 - صفحه 265
ديگر، از خوردن اموال يتيمان به خوردن آتش تعبير شده است. «1»
خداوند در روز قيامت با اين كتمان كنندگان، سخنى از روى محبّت نخواهد گفت، با آنكه در آن روز، مؤمنان با خدا هم سخن خواهند شد. البتّه اين گفتگو يا از راه ايجاد موج در فضا و يا از طريق الهام و با زبان دل است و همه خوبان در آن روز كليم‌اللّه مى‌شوند.
در آيه قبل، به دنبال تحريم گوشت خوك و مردار، سخنى از مغفرت آمده است، ولى در اين آيه كه سخن از تحريم كتمان حقّ و گناهان مربوط به مسائل فكرى و فرهنگى است، لحن آيه بسيار تندتر شده و سخنى از مغفرت نيامده است. بگذريم كه در آيه بعد اين تهديدات شديدتر مى‌شود.
كتمان حقيقت، تنها درباره رسالت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نبوده است. كسانى كه درباره جانشين واقعى پيامبر نيز كتمان حقيقت كنند، دچار اين عقوبت خواهند شد. آنانكه ماجراى غدير خم را در كتب تفسير و تاريخ خود محو و مسير آيات را تحريف و توجيه مى‌كنند و مردم را به جاى امام معصوم به سراغ ديگران مى‌فرستند، دچار كتمان حقيقت شده‌اند.
پیام ها
1- دنياگرايى، بزرگترين خطر براى علما و دانشمندان است. «يَكْتُمُونَ، يَشْتَرُونَ»
2- دين فروشى، به هر قيمتى كه باشد خسارت است، زيرا حقايق و معارف كتب آسمانى ارزشمندتر از همه منافع است. «ثَمَناً قَلِيلًا»
3- خوردنى‌هاى حرام، به صورت آتش تجسّم مى‌يابند. «ما يَأْكُلُونَ ... إِلَّا النَّارَ»
4- اشيا داراى يك وجهه باطنى و ملكوتى هستند كه در قيامت به آن شكل تجسّم مى‌يابند. «فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ»
5- كيفر، بايد متناسب با جرم باشد. آنانكه در دنيا راه شنيدن كلام خدا را بر مردم بسته‌اند، در قيامت از لذّت استماع كلام خدا محروم مى‌شوند. «لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ»
6- عذاب‌هاى قيامت، هم جسمى وهم روحى است. «لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ»
«1». نساء، 10.
تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 266
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ يَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً أُولئِكَ ما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ (174)
شأن نزول: از ابن عباس نقل است كه احبار يهود قبل از بعثت حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم عوام را بشارت مى‌دادند كه نزديك شد حق تعالى پيغمبرى از مكه مبعوث فرمايد كه شما را از شراب و ربا و زنا و غير آن نهى فرمايد. چون حضرت مبعوث شد، ترسيدند كه اگر تصديق نبوّت آن حضرت كنند همه مردمان ايمان آورند، رياست و وظايف آنان از ميان برود، پس تغيير دادند اوصاف آن حضرت را و كتمان نمودند؛ حق تعالى آيه شريفه نازل فرمود:
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ: بدرستى كه آنانكه مى‌پوشانند و مخفى دارند، ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ: آنچه را كه خدا نازل فرموده از كتاب تورات در وصف پيغمبر خاتم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم، وَ يَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِيلًا: و بدل كردند به مقابل آن كتمان بهاى اندك را، أُولئِكَ ما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ: اين جماعت نمى‌خورند در شكمهاى خود، إِلَّا النَّارَ: مگر آتش را، زيرا خوردن رشوه موجب است عقوبت آتش جهنم را. وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ: و سخن نفرمايد ايشان را خدا روز قيامت كلامى كه در آن نفعى و آسايشى باشد. يا اصلا تكلم نفرمايد و اعتنائى به آنها ننمايد.
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 320
اين عبارت است از غضب قهّارى بر آنها و تعريض به نااميدى آنان در مقابل كرامت مؤمنان. وَ لا يُزَكِّيهِمْ: و پاك نفرمايد ايشان را از خبائث اعمال، يعنى حكم به تزكيه آنها نفرمايد، يا آنها را از جهنم نجات ندهد به مغفرت. وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ: و براى ايشان است عذابى دردناك كه تمام شراشر وجود آنها را به درد آورد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ يَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً أُولئِكَ ما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ (174)
ترجمه
همانا آنانكه كتمان ميكنند آنچه را فرستاده است خدا از كتاب و ميگيرند بعوض آن بهاء اندك را آنگروه پر نميكنند در شكم‌هاشان مگر آتش را و سخن نميگويد با آنها خدا روز قيامت و پاك نمينمايد ايشان را و از براى آنهاست عذابى دردناك..
تفسير
متاع كمى از دنيا مييابند و چند روزى رياستى بر جهال مينمايند و در مقابل شكم‌هاشان پر ميشود از آتش براى آنكه كتمان از حق نمودند و سخن نمى گويد با آنها خداوند در روز قيامت سخن خيرى بلكه لعن ميفرمايد و خوار ميكند آنان را و بعضى گفته‌اند اين كنايه است از غضب و تعريض است ببعد از رحمت و حرمان از بساط قرب احديت و تزكيه نمى‌فرمايد آنها را از معاصى و بعضى گفته‌اند ثنا بر آنها نميفرمايد و عذاب دردناك الم آتش است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِنَّ الَّذِينَ يَكتُمُون‌َ ما أَنزَل‌َ اللّه‌ُ مِنَ الكِتاب‌ِ وَ يَشتَرُون‌َ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً أُولئِكَ ما يَأكُلُون‌َ فِي بُطُونِهِم إِلاَّ النّارَ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللّه‌ُ يَوم‌َ القِيامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِم وَ لَهُم عَذابٌ أَلِيمٌ (174)
(محققا كساني که آنچه خدا از كتاب نازل فرموده، كتمان ميكنند و آن را ببهاي كم ميفروشند اينان جز آتش نميخورند و بغير نار در شكمهاي خود وارد نميكنند و خداوند در روز قيامت با آنها تكلم نميكند و آنان را تزكيه نمينمايد و براي آنان عذاب دردناك است)
1- آلاء الرحمن ص 148
2- مجلد اول ص 96- 108
جلد 2 - صفحه 303
إِنَّ الَّذِينَ يَكتُمُون‌َ شأن نزول آيه اگر چه يهود ميباشند که بشارات تورات و كتب انبياء را بر بعثت پيغمبر اسلام و بيان صفات او كتمان نموده و گفتند آن پيغمبر موعود از بني اسرائيل است و هنوز نيامده، ولي مورد مخصص نيست و عموميت آيه بحال خود باقي است و شامل هر كس که احكام و اوامر و نواهي و مطالبي را که خداوند در كتب آسماني بر انبياء خود نازل فرموده كتمان كند ميشود بنا بر اينکه كساني که فضائل اهل بيت را از امير المؤمنين و صديقه طاهره و ساير ائمه طاهرين که در قرآن مجيد تصريحا و تلويحا بيان شده كتمان كردند و آيات را بنحو ديگري تفسير و تأويل نمودند مشمول اينکه آيه هستند.
ما أَنزَل‌َ اللّه‌ُ مِنَ الكِتاب‌ِ كلمه ما موصوله و شامل جميع آنچه خداوند نازل فرموده ميشود و (من) بيانيه است که بيان ما انزل اللّه را مينمايد و الف و لام الكتاب جنس است و شامل همه كتب آسماني ميگردد نه اينكه الف و لام عهد و مقصود خصوص تورات باشد.
وَ يَشتَرُون‌َ بِهِ ثَمَناً قَلِيلًا مراد بيع ظاهري نيست که مثلا كتاب خدا را در معرض بيع قرار داده و ببهاي كم بفروشند زيرا با كتمان مناسبت ندارد بلكه مراد اينست که براي منافع دنيوي كتمان حق نموده و دين را بدنيا فروختند و مقيد نمودن ثمن بقليل نه از اينجهت است که اگر بثمن كثير فروخته بودند مورد نكوهش قرار نميگرفتند بلكه براي بيان اينکه معني است که دنيا هر چه كثير هم باشد در جنب آخرت و دين قليل است.
أُولئِكَ ما يَأكُلُون‌َ فِي بُطُونِهِم إِلَّا النّارَ اكله و اكل في بطنه داراي يك معني است ولي استعمال دوم ابلغ است و بعضي گفتند اكل في بطنه بمعني ملاء بطنه ميباشد و ممكن است معني حال باشد يعني اينان در همان حال که مال حرام از رشوه و دين فروشي ميخورند در حقيقت آتش ميخورند و شكم خود را از
جلد 2 - صفحه 304
آتش پر ميكنند مانند آيه شريفه إِنَّ الَّذِينَ يَأكُلُون‌َ أَموال‌َ اليَتامي ظُلماً إِنَّما يَأكُلُون‌َ فِي بُطُونِهِم ناراً«1» و ممكن است مراد جزاي عمل آنها در آخرت باشد يعني اينان در آخرت بجزاي خوردن اينکه اموال حرام آتش ميخورند.
وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللّه‌ُ يَوم‌َ القِيامَةِ تكلم ننمودن خدا با آنها اشاره به بي‌اعتنايي بآنهاست و اينكه مورد قهر و غضب الهي هستند و خداوند هيچگونه توجهي بآنها ندارد و مكالماتي که در قرآن راجع باهل عذاب ذكر ميفرمايد مانند:
إِنَّكُم ماكِثُون‌َ«2» و قال‌َ اخسَؤُا فِيها وَ لا تُكَلِّمُون‌ِ«3» و امثال اينها از مالك دوزخ و ملائكه عذاب است.
وَ لا يُزَكِّيهِم تزكيه بمعني پاك كردن است و اگر تزكيه در دنيا باشد مراد عدم تزكيه آنان از عقايد باطله و اخلاق رذيله و صفات خبيثه و معاصي است و اگر تزكيه در آخرت باشد مراد مشمول رحمت و مغفرت و شفاعت نشدن آنان است.
وَ لَهُم عَذابٌ أَلِيمٌ لام براي اختصاص است يعني عذاب اليم خاص‌ّ ايشان است و بنا بر اينکه معني اشكالي پيش ميآيد که همه اهل عذاب گرفتار عذاب اليم هستند و وجهي براي اختصاص عذاب اليم باينان نيست.
و جواب اينست که مفاد آيه بيان بهره و نصيب آنان در روز قيامت است که جز عذاب اليم بهره و نصيبي ندارند نه اينكه عذاب اليم اختصاص باينان داشته باشد و براي غير اينها نباشد و اينکه معني در لسان عرب متداول است چنانچه در هنگام منع عايشه از دفن حضرت مجتبي (ع) در جوار رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله و سلّم يكي از بني هاشم خطاب بعايشه ميگويد «لك التسع من الثمن» يعني بهره تو اينکه
1- سوره نساء آية 11
2- سوره زخرف آيه 77
3- سوره مؤمنون آيه 110
جلد 2 - صفحه 305
مقدار است نه اينكه تنها تو اينکه بهره را داري و ساير زوجات ندارند و در قصه داود و آن دو ملك ميفرمايد لَه‌ُ تِسع‌ٌ وَ تِسعُون‌َ نَعجَةً وَ لِي‌َ نَعجَةٌ واحِدَةٌ«1» يعني بهره او اينکه مقدار و بهره من اينکه مقدار است.
برگزیده تفسیر نمونه
اشاره
آیه 174
شأن نزول:
به اتفاق همه مفسران این آیه و دو آیه بعد در مورد اهل کتاب نازل شده است، و به گفته بسیاری مخصوصا به علمای یهود نظر دارد که پیش از ظهور پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله صفات و نشانه‌های او را مطابق آنچه در کتب خود یافته بودند برای مردم بازگو می‌کردند، ولی پس از ظهور پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و مشاهده
(1) پیرامون «فلسفه تحریم گوشتهای حرام» به بحث جالبی که در «تفسیر نمونه» جلد اول ذیل همین آیه آمده است رجوع کنید.
ج1، ص153
گرایش مردم به او ترسیدند که اگر همان روش سابق را ادامه دهند منافع آنها به خطر بیفتد و هدایا و میهمانیهایی که برای آنها ترتیب می‌دادند از دست برود!، لذا اوصاف پیامبر صلّی اللّه علیه و آله را که در تورات نازل شده بود کتمان کردند، این سه آیه نازل شد و سخت آنها را نکوهش کرد.
تفسیر:
باز هم نکوهش از کتمان حق- این آیه تأکیدی است بر آنچه در آیه 159 همین سوره در زمینه کتمان حق گذشت. نخست می‌گوید: «کسانی که کتمان می‌کنند کتابی را که خدا نازل کرده و آن را به بهای کمی می‌فروشند آنها در حقیقت جز آتش چیزی نمی‌خورند»! (إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتابِ وَ یَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِیلًا أُولئِکَ ما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ).
آری! هدایا و اموالی را که از این راه تحصیل می‌کنند آتشهای سوزانی است که در درون وجود آنان وارد می‌شود.
سپس به یک مجازات مهم معنوی آنها که از مجازات مادی بسیار دردناکتر است پرداخته، می‌گوید: «خداوند روز قیامت با آنها سخن نمی‌گوید، و آنان را پاکیزه نمی‌کند، و عذاب دردناکی در انتظارشان است»! (وَ لا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ).
یکی از بزرگترین مواهب الهی در جهان دیگر این است که خدا با مردم با ایمان از طریق لطف سخن می‌گوید. یعنی با قدرت بی‌پایانش امواج صوتی را در فضا می‌آفریند به گونه‌ای که قابل درک و شنیدن باشد و یا از طریق الهام و با زبان دل با بندگان خاصش سخن می‌گوید.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- ↑ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 1، ص 111.
- ↑ تفسير جامع البيان.
- ↑ تفسير ثعلبى و تفسير مجمع البيان.
- ↑ تفسير روض الجنان.
- ↑ شيخ بزرگوار ما در اين باره به عنوان نزول چيزى عنوان ننموده و فقط متذكر شدند كه اين آيه متوجه علماى يهود است كه كتمان حقيقت نموده بودند.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 51.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.